Сол кезде кеме жүргізушісі қозғалтқышқа жанар-жағармайды қолмен жіберу үшін кеменің оң жақ бортына еңкейеді.

Сол күні осындай дөңгелекпен Д.Нұрпейісов және Н.Пан серуендеуге шығады.

Мұндай кішігірім шаруашылықтардың (70 мыңнан астам агроқұрылым) бөлініп кетуіне сәйкес азғантай егістік жерлерінде қаржының кемшілігінен және ауылшаруашылық құрал-саймандары мен техникаларының жетіспеуі салдарынан, өндірістерінде сол өлкеге ғылыми тұрғыда дәлелденіп жасалынған ауыспалы егістікті енгізу, топырақты агротехникалық талаптарға сай өңдеу, қажетті минералдық тыңайтқыштармен қамтамасыз ету, арамшөптермен және өсімдік аурулары мен зиянкестерге қарсы күресу мүмкіндіктері болмады.

“Астана-Достық” білім беру орталығы қоғамдағы осы сұранысты қанағаттандыру мақсатында 2003 жылы құрылып, сол уақыттан бері мектеп бітіруші түлектерге қазақ тілі, Қазақстан тарихы, орыс тілі, математика, ағылшын тілі, жалпы тарих, география, химия, биология, физика тәрізді пәндер бойынша ҰБТ-ге дайындық курсын жүргізеді.

Ал мына бүгінде кәдімгі өзенге айналған бір кездегі ескі қамал төңірегі орларындағы суда тағы да сол атақты қаламгер шығармаларында сүйіспеншілікпен суреттелетін аппақ аққулар жүзіп жүр.

Иә, сол жертөленің нақ өзі бұл.

Ғажабы сол – көпшілігі тағы да ұлы ертегіші Андерсеннің есімімен тығыз байланысты.

Ал оның байлығы сол кезде тіпті керемет еді.

Себебі, бұл ел сол уақытта Эрезунд бұғазының екі жағалауына да толық иелік ететін.

Сол кезде ол алып тұлғасын тіктеп жаумен шайқасатын болады.

Су сол аралды айналып, көпір астынан әзер-әзер өтетін.

Сол 28-29 сәуірде ше, температура 28-29 градусқа жетіпті.

Наурыз айында басшылар бастап, жұртшылық қостап, сол көкпеңбек мұзға айналған арнаның бес километрін ойып, қазып, тазалаған.

Топан судың түнінде сол ауылға барғанмын.

Қазақтың қанатты азаматтарының бірі Дәулет Тұрлықановтың демеуімен сол Жармаңызда қазақтың ақ бас сиырын өсірумен айналысатын шаруашылықтарды шып-шырғасын шығармай сақтап қалған.

Сол “сақтап қалу” сынды ерлікті есте ұстай бермегендіктен, көп нәрседен ұтылғанымыз, кері кетіңкірегеніміз жасырын емес.

Ал Жармаңызды жарытып отырған сол сақтап қалудың арқасы.

Дүйсенғазыңыз мына Көкпектіде де сол ақ бас сиырды көбейтпекті көздейді.

Бір таңырқайтыны сол, бәзбір басқа ұлттар өкілдерін былай қойғанда, қазекемдеріңіздің өздері қатқыл пейілдерінен қайтпайды-ай.

Сол Жармаңызда Мусин әкімдік еткен жылдары Игоревка – Сұлусары, Георгиевка – Қалбатау, Вознесеновка – Бірлік, Саратовка – Қайтпас, Филипповка – Шымылдық, Николаевка – Кеңтарлау, Периятинка – Үкілі, Мариновка – Былқылдақ болып өзгерген.

Сол кезден бастап өзге одақтас республикалар секілді Қазақстан да жеке ел болуға іштей дайындығын бастағанын бүгін ашық айтуға болады.

Әйтсе де соңғы кездері елді елең еткізетін бағдарламалар, соны ізденістер бар екенін де айта кеткен ләзім десек, тың идея ұсынып отырған сол аздың бірі – Нұржау Көшербайдың “Күй дария” бағдарламасы.

Байжігіт болса Қосайдар бидің кемеңгерлігіне таңқалып, сол билер бас қосқан кеңестен кейін күй шығарған көрінеді.

Түркімендер мен адайлардың арасы суысып тұрған кез болса керек, сол жерде басталған ұрыста жасағы аз Төремұрат батыр қаза табады.

Қазақтың талай боздағы етігімен су кешкен сол жылдарға арналған күйлер “Күй дария” қоржынында жоқ емес.

Мағауия Хамзиннің адамның төбе құйқасын шымырлататын “Белгісіз солдат” күйі сол жылдарға қойылған ескерткіш.

Бүкіл аудан газбен қамтылады, сол кезекпен менің ауылыма да барады...”.

Көпшілік жоғары лауазымды қызмет аспаннан салбырап түсіп, сол адамның басына қона қалғандай көреді.

Сол құтты мекенде, Аққайнар ауылында, Әбікен шаңырағында Серік дүниеге келді.

Бірде Алматы облысында ат жарысы болып, сол туралы мақалада сын айтылған-ды.

Қазір осы мақаланы жазып отырып, сол сәтті көз алдыма елестетіп отырмын.

Бүкіл аудан газ­бен қамтылады, сол кезекпен менің ауылыма да барады...”.

Бір назар аударарлығы сол, бұлар да осындай орасан зор маңызды қызметтерін өмір ақиқатына айналдырғанға дейін кемелденудің толық “сапарынан” өткендер.

Орайы келгенде айта кетейін, сол бір кездері Қазақстанның химия ғылымы Ресей мен Украинадан кейінгі құрметті үшінші орынды түпкілікті иеленген болатын.

Бірақ сол райдан көп ұзамай қайтуға тура келді.

Қысқасы, сол кездегі тілмен айтар болсақ, республикалық Орталық комитеттің хатшылығы СОКП Орталық комитетінің номенклатурасы.

Нұрекеңнің бұл сөзі саммиттің афоризміне айналып, дүние жүзінің бұқаралық ақпарат құралдары оны дәл сол қалпында жарыса жариялады.

Бәлкім, ядролық державалардың кейіннен бізбен толыққанды тең дәрежеде аралас-құраластықты өрістетуінде Назарбаевтың сол кездегі осындай “сесі” жатқан шығар.

Себебі, мұндай өсуге оны сол уақытқа дейін “жиған-терген” білімі, тәжірибесі, ой-өрісі, дүниетанымы, парасатты ойы бастаған екен.

Бір риза боларлығы сол, Елбасымыз мұндай ойын сөзбен айтып қана қоймай, ісімен де бекіте білді.

Еліміз үшін аса қиын болған кезеңдердің өзінде ол “Болашақ” атты бағдарлама жасап, сол арқылы ең талантты жастарды алыс-жақын шетелдердің халықаралық деңгейде мойындалған білім ордаларында оқытуды дәстүрге айналдырды.

Ал 2008 жылы осы бағдарлама бойынша шетелден мамандық алған және сол кездері оқып жатқан жастардың басын қосып, өзінің түпкілікті мақсатын жариялады: “Мақсат – интеллектуалды ұрпақ тәрбиелеп, интеллектуалды ұлт қалыптастыру”, деді ол.

Олай болса, Елбасымыз өзі құрған Қазақстанды дамығандардың қатарында көруді жоспарлаған және сол жоспарын жүзеге асырып жатыр дегенді батыл айтуға болады.

Сол дәйектерге және өз тарапымыздан іздестірген деректерге сүйене отырып, Ақмола жастарының ерлігі жайлы әңгімелеуді 79-шы жылдың өрендері алдындағы парыз санадық.

Ақыры осы проблеманы зерттеу сол кезде жаңадан құрылған Ф.Бобков басқаратын 5-басқармаға тапсырылды.

Бірақ сол кезде оны жоғары жақ қолдамап еді.

Партия көсемдерінің есіне сол түсті ме, кім білсін?

Дәл сол кезде, жұрт соғыстан соң оңала қоймаған тұста мұндай қадамға тойтарыс берілуі екіталай-тын.

“Мәскеу неге Орталық Қазақстанды таңдады?” деген сауал сол тұста жиі айтылып жүрді.

А.Коркинмен сол кезде жүздескен, онымен бірге Ерейментауды аралаған адамдардың бәрі топ мүшелері өздерін еркін ұстағанын, неміс автономиясы аймақтың ауыл шаруашылығын дамытатынын ғана айтумен болғанын еске алады.

Неміс автономиялық партия комитетінің бірінші хатшылығына сол кезде Краснознамен аудандық партия комитетінің бірінші хатшысы А.Браун лайық деп шешілгеніне дейін айтады.

Қайсыбірі жедел облыс орталығына аттанып, мәселені сол жерде анықтамақ болады.

(Оның облыстық партия комитетінің сол кездегі екінші хатшысы З.Шайдаров екенін кейін білдік).

Түс ауа олардың сол беттерінде темір жол вокзалына, базар жаққа соғып, орталық көшелермен жүріп өткенін естідік.

Ал жер де, жұрт та, бәрі де менікі деп келгендер сол жердің тарихи иесі кім екені туралы ойлануға мәжбүр болды.

Орайы келгенде айта кетейік, С.Ниязбеков қалада сол кезде болмаса да, жастардың автономияға қарсы бір емес, екі рет ереуілге шығуына Алматыда отырып басшылық жасапты, арнайы жіберген адамдары бәрін аса сақтықпен ұйымдастырыпты деген әңгімені біз де естігенбіз.

Сол кезде обкомдағы түрлі кеңестер мен мәжілістерге қатысып, ереуіл жасағандардың бұл ісі қылмыс па, әлде саяси саяздық па деген сауалдар төңірегінде бас қатырғандардың арасында өрендерді соттауға асыққандар табылды дейтін сөз де жоқ емес.

Ол кісі Еділ жағалауының асқан құнарлылығын, сол себепті халық өте тығыз қоныстанған жер екендігін мәлімдей келіп, бұл мәселенің КОКП Орталық Комитетінің Саяси Бюросында егжей-тегжейлі талқыланғанын айтты.

Сол себепті жалпыға ортақ.